Στο «μικροσκόπιο» της πλήρους Ολομέλειας του Αρείου Πάγου θα βρεθεί σύντομα η συνταγματικότητα του «Μνημονίου ΙΙ» και των διατάξεων που συρρίκνωσαν ή κατάργησαν καίρια εργασιακά δικαιώματα στον ιδιωτικό τομέα. 

Το Εργατικό (Β’) Τμήμα ΑΠ, ξεπερνώντας αρεοπαγιτική εισήγηση που τάχθηκε υπέρ των μνημονιακών μέτρων και της κατάργησης της «ρήτρας μονιμότητας» στις παραδοσιακές συμβάσεις εργασίας του ιδιωτικού τομέα, δέχθηκε ότι δημιουργείται ζήτημα γενικότερου ενδιαφέροντος για τους εργαζομένους, που γι’ αυτό τον λόγο πρέπει να λυθεί από το σύνολο των μελών του ΑΠ.

Μάλιστα το Εργατικό Τμήμα ΑΠ κατά πλειοψηφία (4-1 ψήφοι), παρέκαμψε το γεγονός ότι η Ολομέλεια του Συμβουλίου της Επικρατείας έκρινε πρόσφατα συνταγματικά (2307/14) τα επίμαχα μέτρα, αλλά και τον τρόπο θέσπισής τους με Πράξη Υπουργικού Συμβουλίου (ΠΥΣ). Μολονότι η εργατική διαφορά που απασχόλησε το Β’ τμήμα (52/15) αφορά την κατάργηση ρήτρας μονιμότητας και την ακυρότητα απόλυσης εργαζομένων (σε ΚΤΕΛ), στην πράξη η πλήρης Ολομέλεια ΑΠ θα αποφανθεί για τη συρρίκνωση όλων των εργασιακών δικαιωμάτων στον ιδιωτικό τομέα μέσω του Μνημονίου ΙΙ (νόμος 4046/12) και της συνακόλουθης ΠΥΣ (δηλαδή για τον κατώτατο μισθό, τη μερική κατάργηση της μετενέργειας, τις ευκολότερες απολύσεις με μικρότερες αποζημιώσεις, το «πάγωμα» των αυξήσεων, τον περιορισμό όρων συλλογικών συμβάσεων εργασίας κ.λπ.).

Και τούτο διότι αμφισβητείται στη συγκεκριμένη υπόθεση η νομιμότητα ολόκληρης της ΠΥΣ για τα επίμαχα μέτρα ως αντισυνταγματικής, καθώς η θέσπισή τους μπορούσε να ανατεθεί (κατά το Σύνταγμα) μόνο στον Πρόεδρο της Δημοκρατίας (με έκδοση Προεδρικού Διατάγματος) και όχι στο Υπουργικό Συμβούλιο.

Αν η Ολομέλεια ΑΠ κρίνει ότι δεν εκδόθηκε νόμιμα η ΠΥΣ (και δεχθεί ότι είναι αντισυνταγματική η εξουσιοδότηση του ν. 4046/12 γιατί παρέκαμψε τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας), τότε θα «βρεθούν στον αέρα» οι περιορισμοί των εργασιακών δικαιωμάτων στον ιδιωτικό τομέα.

Στην περίπτωση αυτή, η υπόθεση θα πρέπει να παραπεμφθεί για οριστική κρίση στο Ανώτατο Ειδικό Δικαστήριο (ΑΕΔ) αφού ήδη το ΣτΕ τάχθηκε υπέρ της συνταγματικότητας και συνεπώς θα υπάρχει σύγκρουση ανάμεσα στα δύο κορυφαία δικαστήρια που πρέπει άμεσα να λυθεί. Αντίθετα, αν η Ολομέλεια ΑΠ υιοθετήσει τις απόψεις του ΣτΕ, τότε θα οριστικοποιηθεί ως νόμιμη η συρρίκνωση των εργασιακών δικαιωμάτων.

Tο ΣτΕ
Τον περασμένο Ιούνιο, η Ολομέλεια ΣτΕ έκρινε (κατά πλειοψηφία 18-11) συνταγματικά ανεκτό τον τρόπο θέσπισης των μνημονιακών μέτρων (μέσω ΠΥΣ), αλλά και τον περιορισμό των δικαιωμάτων (για απολύσεις, αποζημιώσεις, μετενέργεια, μισθούς, λήξη συλλογικών συμβάσεων εργασίας κ.λπ.), καθώς δέχθηκε ότι επέρχονται μεν σοβαροί περιορισμοί δικαιωμάτων, που όμως υπαγορεύθηκαν από σπουδαίους λόγους δημοσίου και γενικότερου κοινωνικού συμφέροντος για να αντιμετωπιστούν η οξεία κρίση, το δημόσιο χρέος, να ενισχυθεί η ανταγωνιστικότητα, η αγορά εργασίας κ.λπ. Η Ολομέλεια ΣτΕ έκρινε, πάντως, αντισυνταγματική την κατάργηση της δυνατότητας για μονομερή προσφυγή στη διαιτησία όταν αποτυγχάνουν οι συλλογικές διαπραγματεύσεις, διασώζοντας το δικαίωμα των εργαζομένων να καταφεύγουν στη διαιτητική επίλυση σημαντικών εργασιακών διαφορών.

Η Ολομέλεια ΑΠ καλείται να κρίνει τη νομιμότητα απολύσεων στα ΚΤΕΛ και τη συνταγματικότητα της ΠΥΣ που κατάργησε εργασιακούς όρους που υποκρύπτουν ρήτρες μονιμότητας «απελευθερώνοντας» τις απολύσεις. Οι εργαζόμενοι στα ΚΤΕΛ Χαλκιδικής προσέφυγαν στη Δικαιοσύνη για να κριθεί αντισυνταγματική η ΠΥΣ, καθώς κατάργησε προστατευτικές διατάξεις του κανονισμού εργασίας τους, επιτρέποντας την απόλυσή τους που έγινε -όπως υποστήριξαν- για εκδικητικούς λόγους, για να καμφθεί το ηθικό του προσωπικού και να αποδεχθεί αυθαίρετες μειώσεις αποδοχών.

Το Πρωτοδικείο δικαίωσε τους εργαζομένους κρίνοντας ότι δεν μπορούσε να εφαρμοστεί η ΠΥΣ (ως πρωτογενής κανόνας δικαίου), ότι δεν καταργήθηκαν οι προστατευτικές διατάξεις του κανονισμού εργασίας (ΠΔ 246/06) και συνεπώς οι απολύσεις είναι άκυρες, επιδικάζοντας τους μισθούς υπερημερίας (από 5.500 έως 6.740 ευρώ για 5 μήνες) και υποχρεώνοντας την εταιρεία να συνεχίσει να τους απασχολεί.

ΠΗΓΗ – ΕΘΝΟΣ